Camerabewaking en privacy, zeer actueel: Deze week heb ik een cliënt bijgestaan in een zeer interessante en actuele privacyzaak. De zaak ging om een burengeschil waar privacyrechtelijke aspecten bij kwamen kijken. In deze post zal ik iets dieper op de zaak in gaan, de juridische aspecten die betrekking hebben op het geschil benoemen en bespreken in hoeverre het mogelijk is om (particuliere) bewakingscamera’s te plaatsen met inachtneming van de privacyregels.
In deze zaak was er sprake van een (langlopend) conflict tussen (over)buren. De ene buurman, buurman X, stoorde zich verschrikkelijk aan de bewakingscamera van zijn overbuurman, buurman Y. Buurman X meende dat buurman Y al jaren stelselmatig zijn privacyrechten aan het schenden was en dat hij zich bespied en bekeken voelde. Buurman X stelde dat de bewakingscamera van buurman Y, te pas en te onpas, werd verschoven en op het erf van buurman X was gericht. Daardoor kreeg buurman Y, zonder toestemming, inzage in het privéleven van buurman X. Buurman Y stelde dat hij de bewakingscamera had laten plaatsen om de eigendommen op zijn erf, zoals zijn geparkeerde auto, te beschermen tegen vandalisme en diefstal. Buurman X startte een procedure en wilde bij de rechter afdwingen dat de bewakingscamera verwijderd zou worden. De vraag is dan ook: mag men een actieve bewakingscamera ophangen en wat zijn de privacyaspecten die daarbij komen kijken?
Camerabeelden en persoonsgegevens
Een bewakingscamera legt beelden vast. De voorwaarden van de AVG zijn van toepassing indien op de camerabeelden natuurlijke personen te zien zijn. Men spreekt dan over (verwerking van) persoonsgegevens in de zin van de AVG. Let wel, er is alleen sprake van het verwerken van persoonsgegeven in de zin van de AVG als de camera actief is. Uit de rechtspraak blijkt dat wanneer de camera niet aan staat, er geen sprake kan zijn van het verwerken van persoonsgegevens. Dan is er ook geen sprake van een schending van het privacyrecht op grond van de AVG. Op het moment dat de camera wel aanstaat, is de AVG in beginsel van toepassing. Dat betekent dat voor het houden van cameratoezicht een duidelijk doel moet bestaan op grond van artikel 5 van de AVG. Dit noemt men ook wel doelbinding. Dat doel moet vervolgens gebaseerd worden op één van de grondslagen van artikel 6 van de AVG. In de onderhavige zaak deed buurman Y een beroep op de rechtsgrondslag “gerechtvaardigd belang”.
Gerechtvaardigd belang
Kortgezegd wordt bij het criterium ‘gerechtvaardigd belang’ een belangenafweging gemaakt tussen de belangen van de betrokken persoon/personen en de verwerker. De verwerking moet dan noodzakelijk zijn en als er – geschiktere en minder ingrijpende – alternatieven mogelijk zijn voor de verwerking, dan dient men te kiezen voor deze alternatieven.
In deze zaak draaide het enerzijds om het belang van buurman Y om zijn eigendommen te beschermen en anderzijds het belang van buurman X om niet in zijn privésfeer geschaad te worden. Deze belangen moeten gewogen worden. Het belang om inbraken, geweld en diefstal tegen te gaan, kan een gerechtvaardigd belang opleveren.
In strijd met de AVG?
Het plaatsen van een beveiligingscamera levert geen strijdigheid op met de AVG, mits er aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Dit is tevens door de Autoriteit Persoonsgegevens bevestigd in een opgesteld stappenplan omtrent cameratoezicht. Volgens dit stappenplan moeten buren op de hoogte zijn van de plaatsing van een camera middels een sticker. De camera mag dan enkel gericht zijn op het eigen erf. Ook dient men een gerechtvaardigd belang te hebben bij het ophangen van de camera.
Uiteindelijk hoefde buurman Y de bewakingscamera niet te verwijderen. De volgende aspecten speelden hierbij een rol. Buurman Y had de camera reeds voor de intrek van buurman X in de straat bevestigd aan zijn woning. Ook had hij de camera gericht op zijn eigen erf en had hij stickers geplakt aan zijn raam om derden te waarschuwen dat er een bewakingscamera hing aan zijn woning. Er kon niet bewezen worden dat de camera van buurman Y buiten zijn erf beeldopnamen registreerde. Derhalve was er geen sprake van een schending van de privacyrechten van buurman X door buurman Y en mocht de camera blijven hangen.
Vragen over het privacyrecht? Onze specialisten staan u graag te woord.